مقالات من

 

دانلود مقاله مقایسه تطبیقی ویژگی های محلی مساجد شیراز و اصفهان در دوره قاجاریه تحت pdf دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود مقاله مقایسه تطبیقی ویژگی های محلی مساجد شیراز و اصفهان در دوره قاجاریه تحت pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله مقایسه تطبیقی ویژگی های محلی مساجد شیراز و اصفهان در دوره قاجاریه تحت pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن دانلود مقاله مقایسه تطبیقی ویژگی های محلی مساجد شیراز و اصفهان در دوره قاجاریه تحت pdf :

چکیده

رویکرد اصلی در این مقاله، استخراج زمینه های الگوهای به کار رفته در طراحی معماری مساجد دوره قاجاریه در شیراز می باشد. بدین منظور با مقایسه تطبیقی سه بنای شاخص این دوره در شیراز- مسجد مشیر، مسجد نصیرالملک و حسینیه قوام- با مسجد وکیل نمونه بارز معماری مسجد در دوره زندیه، چگونگی تاثیرپذیری سبک هنری این دوره، از معماری دوره زندیه مشخص شد. هم چنین یکی دیگر از عوامل اجتناب ناپذیر و موثر بر چگونگی معماری و ساخت بنا در تمام ادوار تاریخی و نیز اکنون ویژگی های محلی می باشد که به منظور شناخت آن در معماری مساجد این دوره در شیراز مقایسه ای با سه مسجد قاجاری اصفهان – مسجد سید، مسجد رحیم خان و مسجدرکن الملک- صورت پذیرفت. در این مقاله در حالی که هر بنا به صورت یک اثر هنری واحد قلمداد گردیده که بیان کننده تصمیم و سلیقه معمار و سازندگان آن است، تلاش شده تا تاثیر ملاحظات عملکردی، فرهنگی، سیاسی، حوادث تاریخی، شیوه های محلی، الگوهای طراحی و عواملی که در سطوح مختلف در شکل گیری معماری این بناها موثر بوده اند نشان داده شود. روش تحقیق در این مقاله کیفی و با رویکردی توصیفی- تحلیلی به موضوع بوده است. از مطالعه منابع اسنادی و پژوهش های میدانی نتایجی بدست آمد که حاکی از این بود که با آن که ردپای تقلید در معماری این دوره عیان است این معماری به هیچ شیوه معماری دیگر مشابهت تام وتمام ندارد.

واژه های کلیدی: “الگوی معماری”، “مساجد شیراز”، “مساجد اصفهان”، “قاجاریه”

1

مقدمه

کیفیت معماری مسجد و انتخاب طرح های معماری سنتی از مسائل مورد توجه معماران است . با توجه به تحولاتی که در طراحی مساجد رخ داده است، مشخص نیست که این تحولات توانسته باشد تعلق مردم به محیط معنوی مسجد را که عاملی مهم در ارتباط بهتر افراد با مسجد است محقق نموده باشد. درحالی که بررسی نظریه های جبریت کالبدی در بسیاری از تحقیقات اواسط قرن بیستم نشان داده است که برخی از عوامل اجتماعی و روانی نسبت به ویژگی های کالبدی عوامل مؤثرتری هستند، تحقیقات دیگر نیز نشان داده اند که کیفیت و ویژگی های محیط کالبدی می تواند پاسخگوی توقعات و نیازهای مردم نیز باشند. طرح کالبدی نشأت گرفته از الگوی معماری مساجد یکی از عوامل موثر بر کاربران محیط است، این تأثیر مستقیم یا جبری نبوده بلکه به صورت عاملی ادراکی، با ایجاد تصاویر ذهنی و تسهیل برخی فعالیت ها بر استفاده کنندگان تأثیر می گذارد.

به علاوه برقرار کردن رابطه ای میان شرایط اجتماعی و سیاسی و کیفیت آثار هنری در هر دوره همواره به آسانی ممکن نیست. بسیاری دوران قاجار را به قیاس اتفاقات سیاسی این دوره، دوره افول هنر و معماری در تمامی جنبه های خود می دانند . در حالی که از جهات بسیاری این دوره از دوره های مهم در تاریخ معماری و شهرسازی ایران می باشد با توجه به آن چه گفته شد ضرورت و اهمیت این پژوهش از آن جنبه است که به سبب نزدیکی زمانی، بیشتر آثار معماری و شهری این دوره به جای مانده و آکنده از تجربه های گوناگون برای وفق دادن الگوها و دستاوردهای فنی و ذوقی معماری تاریخی ایران با نیازهای جدید است.

در این دوره فعالیت های گسترده ای برای ایجاد بناها و مجموعه هایی متناسب با تشیع صورت می گیرد که مسجد و حسینیه نمونه بارز این گونه بناهای مذهبی می باشند، هدف این پژوهش این است که با مقایسه تطبیقی مساجد شاخص این دوره در شیراز با مسجد وکیل (نمونه بارز معماری مسجد در دوره زندیه) و همچنین نمونه های مشابه در اصفهان، ویژگی های معماری مساجد قاجاری شیراز را بیان کند . دلیل مقایسه مساجد شیراز با اصفهان هم به سبب وجود نمونه های شاخص این دوره و هم نزدیکی با شیراز ( به لحاظ جغرافیایی و اقلیمی) می باشد که کار مقایسه را به نسبت آسان تر می نماید.

روش تحقیق

روش تحقیق در مقاله پیش رو، کیفی و با رویکردی توصیفی-تحلیلی به موضوع می باشد. اطلاعات پایه براساس مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های میدانی، گردآوری شده است، و از طریق تحلیل، هدف که شناخت صفات و ویژگی های این دسته از بناها است، میسر شده است. با توجه به کمبود اطلاعات، تنها منابع

موجود مورد استفاده، اسناد تاریخی و شواهد بقایای کالبد معماری این بناها بود.

پژوهش و مطالعات بنیادی

مطالعات تاریخی عرصه مورد مطالعه

با توجه به این که عرصه مورد مطالعه شیراز می باشد به اجمال به تاریخچه آن پرداخته می شود: توسعه و آبادانی شیراز به زمانها و دورانهایی باز میگردد که پایتخت بوده و یا به عللی اهمیت پیدا کرده است. در زمان کریمخان زند، شیراز به اوج عظمت و رونق خود رسید، بسیاری از ابنیه عمومی که در شهر، ارزش تاریخی و معماری دارند، مانند مجموعه کریمخانی مربوط به این دورهاند. شیراز در زمان قاجاریه، از آنجا که دیگر پایتخت نبود از رونق افتاد. مهمترین آثار این دوره را مساجد و مجموعههایی تشکیل میدهند که اعیان و اشراف در محلههای شهر ساختهاند، مانند: مجموعههای مشیر، نصیرالملک و قوام.

مسجد مشیر

موقعیت مکانی:

این بنا در محله سنگ سیاه و در مقابل بازارچه ارامنه قرار دارد. اکنون مجموعه بناهای مشیر الملک در حد فاصل خیابان شهید دستغیب و امامزاده سید تاج الدین غریب در دروازه کازرون واقع گردیده اند.

این مجموعه بناها شامل خانه میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک، بانی بنا(اندرونی و بیرونی) ، مسجد وحسینیه می شود که آن ها را در باغ های خود موسوم به باغ های مشیری بنا می کند. دیگر ابنیه بجا مانده از وی کاروانسرا، بازارچه، تیمچه و آب انبار مشیری است که نزدیک به در جنوبی بازار وکیل ساخته شده اند .[1]

تاریخچه بنا:

بانی: شالوده این بنا توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک بنا نهاده شد .[2] خاندان او از بزرگان محله سنگ سیاه بودند. میرزا ابوالحسن خان در سال 1262 هجری ملقب به مشیر الملک گردید. تاریخچه ساخت: ساخت این بنا در سال 1265 هجری قمری آغاز و در سال 1275 هجری قمری به اتمام رسیده است .[2]

تاریخچه کاربری: فرصت الدوله در آثارعجم درباره این مسجد چنین می گوید: “منازل فوقانیه اش، متعدد که محل ومسکن طلاب علوم دینیه است” .[3] از این مطلب مشخص می شود که مسجد مشیر از آغاز کاربری مدرسه نیز داشته است.

الگوی معماری:

این بنا به صورت حیاط مرکزی و دارای سه ایوان در جهات شمالی، شرقی و غربی صحن می باشد. هم چنین دو شبستان وسیع دارد که شبستان زمستانی مسجد دارای دو ستون سنگی به سبک ستون

2

های مسجد وکیل است. فسایی این مسجد را از حیث استحکام، سبک و اسلوب، دریاچه( حوض)، ستون های سنگی، شبستان و سنگ ازاره با مسجد وکیل مقایسه می کند (شکل 1، 2 و .(3

شکل :1 برش افقی طبقه اول مسجد مشیر(کمالی سروستانی،(1384

شکل :2 برش افقی طبقه دوم مسجد مشیر(کمالی سروستانی،(1384

شکل :3 نما-برش مسجد مشیر (پایگاه پژوهشی بافت تاریخی شیراز)

ویژگی های معماری بنا:

شیراز می باشد. شبستان تابستانی مسجد در یک طبقه و در کوتاهترین ضلع مسجد یعنی ضلع جنوب قرار دارد.

در جهات شمالیی، شرقی و غربی صحن ایوان هایی قرار دارند .[5]

ویژگی های سازه ای و مصالح بنا:

فسایی در فارسنامه مسجد مشیر را از حیث استحکام با مسجد وکیل مقایسه می کند .[2] مسجد مشیر با آجرهای پخته و بسیار مستحکم ساخته شده است و از این نظر با مسجد وکیل مشابهت دارد. مسجد وکیل از معدود بناهایی بود که در برابر دو زلزله سخت شیراز به سال های 1239 و 1269 هجری مقاومت کرد. از آن جایی که زلزله سال 1269 هجری چهار سال پس از ساخت مسجد مشیر رخ داده کاملاً منطقی است که سازندگان این بنا نیز استحکام را یکی از اولویت های نخست خود قرار داده باشند.

 

دانلود این فایل